Ik zou wel eens een onderzoekje willen lezen naar het gebruik van zoekmachines door informatiewerkers. Op Stephen’s Lighthouse las ik laatst dat gebruikers steeds minder met enkele zoektermen werken (ook in Nederland gebruiken mensen steeds vaker twee of meer zoektermen) maar in hoeverre wijkt het zoekgedrag van infospecialisten af van dat van derden?
Ik heb het boekje Ambient Findability inmiddels uit en ik kan wel stellen dat ik het allemaal zeer treffend vind, wat Morville de lezer voorschotelt.
In het laatste hoofdstuk wijst hij op de overeenkomsten tussen bibliotheken en het internet, als wordt gelet op de doelstellingen en waarden:
Libraries and the Internet serve similar functions. More importantly, they represent shared values. Privacy, intellectual freedom, free expression, free and equal access to ideas and information, resistance to censorship—these principles, these unalienable rights and self-evident truths, are held in common by librarians and hackers, from the most revered universities to the most irreverent activists of social software and open source. It’s my sincere hope that we will carry these shared values into the emerging realm of mobile, wireless, invisible, ubiquitous computing.
Dat kan ik alleen maar onderschrijven. Maar ik denk dat Morville wel gelijk heeft als hij stelt dat veel bibliotheekmedewerkers, die willen wijzen op de meerwaarde van de bibliotheek t.o.v. het Internet, behoorlijk inconsequent zijn door op het web net zo oppervlakkig te zoeken als menig leek. In een machine (google), met een beperkt aantal zoektermen, enz. Als ik zie hoe vaak ik dat zelf ook doe, denk ik dat hij wel gelijk heeft. Door de enorme hoeveelheid verkregen zoekresultaten neem je snel genoegen met een overzichtelijk aantal resultaten en vermijd je de echte diepgang en het beste resultaat. Dat is dus precies waar de wet van Mooers op doelt.
Je hoeft jezelf alleen de volgende vragen maar te stellen. Hoe zoek ik en hoe snel/waarom ben ik tevreden met het behaalde resultaat? Als ik dat doe moet ik toegeven dat het in mijn geval allemaal nogal mager is op het moment. Ik zoek weliswaar vaak en intensief maar ik vrees dat mijn huidige zoekgedrag niet veel afwijkt van het gemiddelde.
En eigenlijk zint me dat niet echt.
Vanuit dat perspectief ben ik toch weer eens een kijkje gaan nemen bij A9 van Amazon. Mijn interesse voor die zoekmachine werd al gewekt door het boek ‘the search‘ van Battelle. Op zijn blog besteed Battelle onder meer hier en hier aandacht aan de zoekmachine. In het voorjaar kwam A9 nog in het nieuws omdat Amazon opmerkelijk genoeg koos voor de samenwerking met Microsoft in plaats van Google.
Maar het ‘kijkje’ bij A9 loonde de moeite. Je kunt hier zeer specifiek zoeken en de zoekresultaten worden weergegeven zoals jij het wilt. Als je het eenvoudig houdt zoek je bijvoorbeeld op een schrijver en vink je ‘books’, ‘ reference’ en ‘ the web by live.com’ aan en dan krijg je al een heel mooi overzicht. Ik vind vooral alle verwijzingen die je vindt in de kolom ‘ reference’ zeer de moeite waard. Direct informatie uit verschillende bronnen zoals een encyclopedie, woordenboeken, enz. Daar kunnen ze bij bibliotheek.nl ook nog wel iets van leren.
Maar het echte werk moet dan nog beginnen. In de basis zijn alle opties al overweldigend maar als je ‘more choices’ aanvinkt weet je niet wat je ziet. Je kunt ook nog afzonderlijk laten zoeken in de database van bronnen als Pubmed, NASA, Flickr, de NY Times, Creative Commons maar onderin vind je nog eens 300(!) bronnen die via open search hun databases beschikbaar hebben gesteld. Het is een heeeeele lange lijst maar zo kun je dus zoeken in schaakpartijen, bepaalde bibliotheken, enz, enz. Krankzinnig bijna. Maar heeeel mooi! Dit is wat ik noem zoeken met mogelijkheden!
Natuurlijk zijn niet alle keuzes van A9 ideaal; zo kun je bijvoorbeeld ook laten zoeken in de Europese Database ISBN24, waarmee je kunt zoeken ‘naar 80 miljoen boeken’. Nu kende ik die eu-database helemaal niet en hij is inderdaad indrukwekkend…maar beperkt zich wel tot vier landen van de EU. Dan heb ik toch de indruk dat je beter af bent met Bookfinder. Dat is weliswaar een Amerikaans georiënteerde zoekmachine voor boeken maar je vind er ook veel Nederlands aanbod mee, omdat zij ook gekoppeld zijn aan bijvoorbeeld Boekwinkeltjes.nl.
Hoe het ook zij: A9 is een indrukwekkende zoekmachine waar ik vanaf nu vaker mee zal gaan werken en oefenen. Hij biedt veel meerwaarde. Ik kies daarbij wel voor de optie waarbij je weer een klein beetje privacy opoffert: namelijk die van gepersonaliseerd zoeken. Ik log dus in als zbdigitaal en stel de machine eenmalig in op mijn zoekgedrag. En hoewel zij dan meer van je zoekgedrag te weten komen heeft dat als bijkomend voordeel dat je je eigen zoekspoor terug kunt volgen, je dagboekaantekening kunt bijhouden, je links kunt opslaan en ga zo maar door.
Iemand die van zichzelf vindt dat ‘ie beter en anders kan zoeken dan zijn klanten is het eigenlijk aan z’n stand verplicht om deze machine eens een beetje uit te proberen. Voor ons is het net zo overweldigend allemaal, maar het is wel ons beroep. Laten we een beetje voorop blijven lopen 🙂
@
De foto is overigens van Deviant Art. Mooie plaatjes.
Backup zbdigitaal 